**نام عمومی
ماهی پاروت فیش را با نامهای طوطی ماهی سرخ یا خونین رنگ نیز می شناسند .نام عمومی ماهی مورد نظر ما در زبان انگلیسی Parrot Fish است که از دو بخش تشکیل شده : Parrot = طوطی و Fish = ماهی .
**نام علمی
راستش را بخواهید این ماهی قبل از دهه 1980 روی کره زمین وجود نداشته است و اصولا جز مخلوقات خداوند محسوب نمی شود. چون این ماهی ساخته دست انسان و حاصل از دورگه گیری بین دو گونه متفاوت است ، اسم علمی هم ندارد . اگر هم روزی صاحب نظران علم سیستماتیک بخواهند برایش نامی پیشنهاد کنند حتما از واژگانی استفاده می کنند که نشان دهنده مصنوعی بودن این ماهی باشد .
**تاریخچه پاروت فیش
ماهی پاروت فیش یا طوطی ماهی نخستین بار در اواخر دهه 80 در تایوان ایجاد ( نه کشف ! ) گردید . بر اساس برخی گزارشها زمان دقیق ظهور پاروت فیش سال 1986 است .
به درستی مشخص نیست که نخستین پاروت فیش از جفت شدن کدام دو ماهی حاصل شده است . امروزه نیز کسانی که به شغل پر منفعت تکثیر ماهیان مشغولند حاضر نمی شوند که اسرار تجاری خود را به همگان بگویند اما به نظر می آید که پاروت فیش را از هیبرید ماهی سیکلید میداس نر با نام علمیAmphilophus citrinellus و سیکلید سر قرمز ماده با نام علمی Vieja synspila تولید می شود .
یک روایت رایج دیگر این است که از هیبرید سیکلید رد دویل ( شیطان سرخ ) با اسم علمی Amphilophus labiatus ویکی از گونه های ماهی سورم مانند سورم سبز یا سیکلید راه راه با نام علمیHeros severus و یا سورم طلایی با نام علمی Archocentrus spilurus حکایت می کند .
از آنجا که پاروت فیش ماهی نسبتا خجالتی است و بین ماهیان گفته شده فقط سورم ها چنین رفتاری را از خود بروز می دهند ، می توان تصور نمود که یکی از والدین پاروت فیش ها باید از گونه های سورم باشد .
**آکواریوم مناسب
معمولا پیشنهاد می شود که دست کم یک آبزی دان 40 تا 45 گالنی برای هر 2 تا 3 جفت پاروت فیش تدارک دیده شود . ( نکته : برای بیشتر ماهیان گوشتخوار زینتی دنیا معمولا 10 گالن به ازاء هر عدد ماهی پیشنهاد می شود که البته این عدد تجربی است . )، معمولا آبزی دانی با ph 5/6 تا 8 و با سختی 2 تا 25 dGH و دمای 28 تا 21 درجه سانتی گراد را برای پاروت فیش ها مناسب می دانند .
گفتنی است که دما های پایین تر باعث می شود که ماهی رنگ پریده و گوشه گیر به نظر بیاید . از آنجا که پاروت فیشها دوست دارند بستر آبزی دان را زیر و رو کنند و افراد بزرگ آنها ماهیان پر خوری هستند استفاده از فیلتر های قوی و گوناگون در آکوآریوم آنها لازم است .
از نقطه نظر نور پردازی ، میزان نور زیاد باعث می شود که ماهی ها رنگ پریده شوند . مخصوصا چون در آبزی دان پاروت فیش ها از گیاهان زنده استفاده نمی شود ، نور زیادی نیاز ندارند . معمولا لامپی با 5/0 تا یک وات برای هر گالن آب مناسب است ( به طور تقریبی مثلا می شود یک لامپ 20 یا 10 واتی برای مخزن 60 لیتری) . همچنین بهتر است لامپهایی با طیف قرمز استفاده شوند تا لامپهای با طیف آبی زیرا در بهتر ظاهر شدن رنگ ماهی تاثیر دارند .
از لحاظ آرایه گری ، پاروت فیش ها یک آبزی دان حاوی تکه سنگ و غار برای پنهان شدن را می پسندند و همچنین ماسه هایی که گهگاه با جابجا کردن آنها حس کنجکاوی خود را به رخ دیگر ماهیان بکشند . استفاده از تکه چوبهای غوطه ور در آب نیز بر زیبایی مخزن شما خواهد افزود .
**تغذیه پاروت فیش
پاروت فیش ها ماهیان همه چیز خواری محسوب می شوند اما اگر والدین آنها را مد نظر قرار دهیم می فهمیم که بهتر است به آنها غذاهای سرشار از پروتئین داده شود . همچنین غذاهای حاوی بتا – کاروتن باعث می شود که طوطی ماهی ما رنگ پر جلا تری پیدا کند یا دست کم رنگش را از دست ندهد .
به عنوان یک رژیم غذایی می توانید از پولکی و به عنوان وعده های ثابت روزانه در تغذیه پاروت فیش ها استفاده کنید و از آرتمیا تازه یا فریز شده و کرم خونی به عنوان غذای مکمل سود ببرید .
همچنین با خوراندن نوزاد گوپی و گلد فیش باعث می شوید که ماهیتان تپل شود و زود رشد کند .
**رفتار و ویژگی های پاروت فیش
وقتی که یک پاروت فیش تازه خریداری می کنید و آن را به مخزن خود معرفی می کنید ، ماهی شما خجالت زده و ترسو به نظر می رسد . بسته به رفتار شما و محیط اطراف مخزن و سایر هم مخزنی های ماهی ، ترسو بودن پاروت فیش ممکن است یک هفته تا 50 روز به طول بینجامد . اما پس از اینکه ترس ماهی ریخت و به اصطلاح به خانه تازه اش خو گرفت ، ماهی بسیار خوش رفتار و باهوشی می شود .
از لحاظ سازگاری این ماهی با ماهیان دیگر به طور کلی می توان اینگونه گفت که ماهی پاروت فیش درنده خویی والدین خود را ندارد و مثلا آنگونه که سیکلید زندانی ( که به فارسی به آن سیکلید گورخری می گویند ) به ماهیان دیگر جفا می کند ، پاروت فیش چنین رفتاری ندارد .
اما از طرف دیگر با استناد به این شعر شاعر که گفته :
عاقبت سیکلید زاده سیکلید شود / گرچه با آدمی بزرگ شود
نباید پاروت فیش را با ماهیان کوچک یا بسیار صلحجو همسایه کرد . نباید این واقعیت را فراموش نمود که والدین اولیه این ماهی از سیکلید های آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی بوده اند .
بهتر است در نگهداری این ماهی با ماهیان دیگر ، همسان بودن اندازه ماهیان مخزن رعایت گردد . همچنین در مورد نگهداری چند پاروت فیش در یک آبزی دان نمی توان با قاطعیت نظری داد . معمولا این ماهیان اگر هم اندازه باشند زیاد به هم کاری ندارند ولی گاهی دیده شده که پاروت فیشها از صبح تا شب با هم می جنگند .
معمولا از ماهی هایی مانند سیلور دالر ، تترای بلاک ویدو ( بیوه سیاه )، تترای کنگو،کوریدوراسها و انواع کت فیش ها( لجن خوار ها )، آنجل های بزرگ ، سورم ها و با کمی احتیاط بیشتر، سیکلید گورخری ( زندانی )به عنوان گونه های سازگار با پاروت فیش نام می برند. حتی آن ها را با دیسکاس های بزرگ هم نگهداری می کنند.
یادتان باشد که چون دهان پاروت فیش ها نسبت به پیکر آنها کوچک است ، ممکن است در زمان غذا خوردن از سایر ماهیانی که غارتگر هستند عقب بیفتند . همین جا اضافه کنم که پاروت فیش ها در زمان تولید مثل رفتار جدی تری از خود بروز می دهند .و در آخر شاید یکی از بارز ترین ویژگیهای رفتاری پاروت فیش ها علاقه آنها به حفر گودال است .پاروت فیش ها عاشق کندن هستند . در نتیجه پول خود را برای خرید گیاهان طبیعی آبزی دانی درآکوآریوم محتوی طوطی ماهی ها حرام نکنید.
**ریخت شناسی و نژادها
شاید هیچ ماهی دیگری مثل پاروت فیش نباشد . ماهی زیبا و با وقاری که با بدن بادکنک مانندش و پوزه اش که شبیه منقار طوطی است در آبزی دان شنا می کند و ماسه های بستر را از این طرف مخزن به آن طرف منتقل می کند . پاروت فیش دارای ویژگی مشخصی است که شناسایی آن را آسان ساخته و در واقع علت نامگذاریش به شمار می آید .
بینی و دهان این ماهی حالت منقار مانندی به خود گرفته و در واقع مانند کسی است که لبهایش را غنچه کرده است . اگر به خوبی به پاروت فیش بنگرید متوجه می شوید که این ماهی نمی تواند دهانش را کاملا ببندد . به بیان دیگر دهان این ماهی همیشه کمی باز است . شاید بپرسید چگونه حیوانی که نمی تواند دهانش را ببندد می تواند غذا را بجود؟ پاسخش این است که ماهی پاروت فیش با استفاده از عضلات ناحیه حلق خود غذا را می جود . همچنین شایعاتی در مورد اشکال در ساختار کیسه شنای این ماهی وجود دارد که به اثبات نرسیده اند. پاروت فیش ها همچنین دارای چشمان نسبتا درشت به رنگ زرد مایل به سبز روشن هستند .
اندازه رایج این ماهیان 15 سانتی متری است اما گاهی نمونه های بزرگتر از 22 سانتی متر هم دیده می شود . در مورد طول عمر پاروت فیش عدد دقیقی وجود ندارد ولی دست کم نمونه هایی گزارش شده اند که تا 10 سال عمر کرده اند . امروزه اشکال و رنگ های مختلفی از ماهی پاروت فیش وجود دارد که به اصطلاح به آنها نژاد (Variety ) های گوناگون پاروت فیش می گویند .
**نژادهای معروف پاروت فیش عبارتند از :
Red and White
Black and Red
Red and Black Streaked
Black
White
Silver Spots
Black and Red No Tail
Red and Black Streaks no Tail
همچنین با تیمار هورمونی توانسته اند طوطی ماهیانی با رنگهای مختلف زرد و سبز و آبی و بنفش و قرمز پر رنگ و . . . تولید نمایند . به گروهی از این ماهیان رنگ شده (Dyed) اصطلاحاً ژلی بین ( Jellybean ) که نوعی آبنبات با رنگهای متنوع با مغز ژله ای است ، می گویند .
همچنین نژادی از این ماهی به وجود آمده که دم ندارد و شبیه قلب است و در مراسم والنتاین عشاق سینه چاک این ماهی را به نشانه عشق به یکدیگر پیشکش می کنند. به این نمونه قلب عشق یاLove heart parrotfish می گویند . با اینکه این ماهی دم ندارد ولی به خوبی هم گونه های دم دارش شنا می کند .
تکثیر پاروت فیش
افسانه های زیادی در مورد تکثیر طوطی ماهی در ایران وجود دارد .
برخی می گویند ، نا مناسب بودن شرایط آب و وجود قارچ باعث نابودی تخمها می شود . عده ای می گویند این ماهیان به صورت نابارور شده ( عقیم ) به کشور ما فروخته می شوند و موقع ورود از جلو اشعه رادیو اکتیو یا X یا امواج فرا صوت عبور داده می شوند . عده ای می گویند که همه آنها ماده هستند ، عده ای می گویند که همه آنها نر هستند. عده ای می گویند که پاروت فیش هیچ مشکلی ندارد . برخی هم می گویند که به راحتی این ماهی را تکثیر می کنند ولی زمانی که از آنها می خواهیم روش کار را بگویند یا نوزادانشان را نشان دهند هزار و یک دلیل مبنی بر حرام بودن این عمل می آورند و حاضر نمی شوند یکی از میلیونها لارو تولیدیشان را در بازار بفروشد زیرا معتقد اند که این نوزادان مثل فرزندان خودشان هستند و . . . . و از این قبیل گمانه زنی ها و بلوف های نادرست .
اما واقعیت چیست ؟
واقعیت این است که از دورگه گیری گونه های مختلف جانوری معمولا افراد عقیم به وجود می آیند . در مورد پاروت فیش هم این دورگه گیری باعث شده که افراد نر این گونه دارای اسپرمهای نا کار آمدی برای بارور نمودن تخمک باشند . البته استثنا هم وجود دارد .
به بیان ساده ماهی ماده تخمک تولید می کند و ماهی نر هم اسپرم تولید و هردو ماهی رها سازی سلولهای جنسی را انجام می دهند ولی چون اسپرمها ناتوان از ترکیب با تخمک می باشند ، هیچ سلول تخمی تولید نمی شود .
پس چاره چیست ؟
خیلی ساده است . باید سیکلیدی را که از لحاظ تکاملی با این ماهی نزدیک است ( مانند گونه هایی که ذکرشان گذشت ) را پیدا کنیم و با این ماهی جفت کنیم .
نکته با اهمیت این است که باید فرد ماده پاروت فیش را با فرد نر سیکلید گونه دیگر جفت نمود و اگر عمل بر عکس انجام دهیم نتیجه ای نخواهد داشت چون ماهی نر عقیم است. گزارشهایی دریافت کرده ام که این ماهی با موفقیت با ماهی دیگری که در ایران پوزه میمونی نام دارد ( و اسم علمی اش را نمی دانم ) جفت شده است . البته با تزریق یا خوراندن برخی هورمونهای جنسی در برخی نقاط جهان گزارش کرده اند که پاروت فیش نر را بارور ساخته اند اما این اخبار تا چه حد درست است نمی دانم .
استثنا زمانی رخ می دهد که مثلا یک جهش ژنتیکی تصادفی باعث رفع نقص از اسپرم نر گردد یا اینکه نری که داریم پاروت فیش خالص نیست یعنی مادر آن را که پاروت فیش بوده است را با ماهی دیگری جفت کرده اند و آنچه اکنون می بینیم فرزند نر حاصل از همان ازدواج است . پس هیچ بعید نیست که کسی ادعا کند پاروت فیش را تکثیر کرده است چون ماهیش احتمالا خالص نبوده است .
برای شناسایی نر و ماده شیوه روشنی وجود ندارد زیرا صفت ثانویه جنسی بارزی در این ماهی دیده نمی شود فقط می توان گفت که اگر آنها را به صورت گروهی نگهدارید پس از مدتی جفت های خود خواسته از گروه جدا می شوند و در ضمن در زمان تخم ریزی که لوله تخم بر ماهی ها بر آمده می شود و به اصطلاح بیرون میزند ، سر لوله ماهیان ماده گرد بوده در حالی که این لوله در ماهیان نر نوک تیز است ( چرا ؟ ) درست مانند همان چیزی که در مورد ماهی آنجل و ماهی دیسکس معروف است . حتی گفته می شود که معمولا نر ها بزرگتر از ماده ها هستند و در زمان جفت گیری زیر گلو و سرپوش آبششی آنها تغییر رنگ داده و صورتی رنگ می شود .
تشخیص جنسیت در این ماده از روی باله های پشتی و مخرجی نیز آسان نیست زیرا درست است که باله نوک گرد نشانه ماده هاست ولی نمونه های نر هم می توانند باله نوک تیز داشته باشند و هم نوک گرد و این کار را دشوار می سازد . تخم ریزی پاروت فیش ها هم با همان الگوهای آئینی تمیز کردن تکه سنگ مناسب و رقص عشق و رهاسازی سلولهای جنسی همراه است . مثل تخم ریزی سیکلید گور خری یا تکزاسی یا اسکار یا . . . .
**چگونه پاروت فیش را تحریک به تخم ریزی کنیم ؟
عوامل گوناگونی می توانند یک ماهی را وادار به تخم ریزی کنند .
در این مورد خاص برخی از عوامل محرک عبارتند از :
1- افزایش یکی دو درجه ای دمای آب در حد قابل تحمل .
2- تعویض 10 تا 15% آب مخزن با آب مقطر ( چرا ؟ ) .
3- هفته ای دو مرتبه تغذیه ماهی ها با غذاهای مقوی مانند آرتمیا .
4- کاهش پی اچ آب به حدود 6/6 تا 8/6 . اگر امکان کاهش پی اچ را ندارید دست کم کاری کنید که پی اچ آبتان بالا تر از 2/7 نرود .
البته ناگفته نماند که مهیا بودن بستر تخم ریزی هم بسیار مهم است .
پس از تخم ریزی می توانید تخمها را جابه جا کنید یا والدین را جا به جا کنید .دوستان میتوان سیکلید تگزاس نر را با پاروت قرمز ماده اصل جفت کرد و تگزاس قرمز که خیلی نایاب است بوجود آورد یا فلاور هورن Flower Horn نررا با پاروت قرمز ماده جفت کرد و پاروت های زیبایی تکثیر کرد.
ماهی پاروت فیش را با نامهای طوطی ماهی سرخ یا خونین رنگ نیز می شناسند .نام عمومی ماهی مورد نظر ما در زبان انگلیسی Parrot Fish است که از دو بخش تشکیل شده : Parrot = طوطی و Fish = ماهی .
**نام علمی
راستش را بخواهید این ماهی قبل از دهه 1980 روی کره زمین وجود نداشته است و اصولا جز مخلوقات خداوند محسوب نمی شود. چون این ماهی ساخته دست انسان و حاصل از دورگه گیری بین دو گونه متفاوت است ، اسم علمی هم ندارد . اگر هم روزی صاحب نظران علم سیستماتیک بخواهند برایش نامی پیشنهاد کنند حتما از واژگانی استفاده می کنند که نشان دهنده مصنوعی بودن این ماهی باشد .
**تاریخچه پاروت فیش
ماهی پاروت فیش یا طوطی ماهی نخستین بار در اواخر دهه 80 در تایوان ایجاد ( نه کشف ! ) گردید . بر اساس برخی گزارشها زمان دقیق ظهور پاروت فیش سال 1986 است .
به درستی مشخص نیست که نخستین پاروت فیش از جفت شدن کدام دو ماهی حاصل شده است . امروزه نیز کسانی که به شغل پر منفعت تکثیر ماهیان مشغولند حاضر نمی شوند که اسرار تجاری خود را به همگان بگویند اما به نظر می آید که پاروت فیش را از هیبرید ماهی سیکلید میداس نر با نام علمیAmphilophus citrinellus و سیکلید سر قرمز ماده با نام علمی Vieja synspila تولید می شود .
یک روایت رایج دیگر این است که از هیبرید سیکلید رد دویل ( شیطان سرخ ) با اسم علمی Amphilophus labiatus ویکی از گونه های ماهی سورم مانند سورم سبز یا سیکلید راه راه با نام علمیHeros severus و یا سورم طلایی با نام علمی Archocentrus spilurus حکایت می کند .
از آنجا که پاروت فیش ماهی نسبتا خجالتی است و بین ماهیان گفته شده فقط سورم ها چنین رفتاری را از خود بروز می دهند ، می توان تصور نمود که یکی از والدین پاروت فیش ها باید از گونه های سورم باشد .
**آکواریوم مناسب
معمولا پیشنهاد می شود که دست کم یک آبزی دان 40 تا 45 گالنی برای هر 2 تا 3 جفت پاروت فیش تدارک دیده شود . ( نکته : برای بیشتر ماهیان گوشتخوار زینتی دنیا معمولا 10 گالن به ازاء هر عدد ماهی پیشنهاد می شود که البته این عدد تجربی است . )، معمولا آبزی دانی با ph 5/6 تا 8 و با سختی 2 تا 25 dGH و دمای 28 تا 21 درجه سانتی گراد را برای پاروت فیش ها مناسب می دانند .
گفتنی است که دما های پایین تر باعث می شود که ماهی رنگ پریده و گوشه گیر به نظر بیاید . از آنجا که پاروت فیشها دوست دارند بستر آبزی دان را زیر و رو کنند و افراد بزرگ آنها ماهیان پر خوری هستند استفاده از فیلتر های قوی و گوناگون در آکوآریوم آنها لازم است .
از نقطه نظر نور پردازی ، میزان نور زیاد باعث می شود که ماهی ها رنگ پریده شوند . مخصوصا چون در آبزی دان پاروت فیش ها از گیاهان زنده استفاده نمی شود ، نور زیادی نیاز ندارند . معمولا لامپی با 5/0 تا یک وات برای هر گالن آب مناسب است ( به طور تقریبی مثلا می شود یک لامپ 20 یا 10 واتی برای مخزن 60 لیتری) . همچنین بهتر است لامپهایی با طیف قرمز استفاده شوند تا لامپهای با طیف آبی زیرا در بهتر ظاهر شدن رنگ ماهی تاثیر دارند .
از لحاظ آرایه گری ، پاروت فیش ها یک آبزی دان حاوی تکه سنگ و غار برای پنهان شدن را می پسندند و همچنین ماسه هایی که گهگاه با جابجا کردن آنها حس کنجکاوی خود را به رخ دیگر ماهیان بکشند . استفاده از تکه چوبهای غوطه ور در آب نیز بر زیبایی مخزن شما خواهد افزود .
**تغذیه پاروت فیش
پاروت فیش ها ماهیان همه چیز خواری محسوب می شوند اما اگر والدین آنها را مد نظر قرار دهیم می فهمیم که بهتر است به آنها غذاهای سرشار از پروتئین داده شود . همچنین غذاهای حاوی بتا – کاروتن باعث می شود که طوطی ماهی ما رنگ پر جلا تری پیدا کند یا دست کم رنگش را از دست ندهد .
به عنوان یک رژیم غذایی می توانید از پولکی و به عنوان وعده های ثابت روزانه در تغذیه پاروت فیش ها استفاده کنید و از آرتمیا تازه یا فریز شده و کرم خونی به عنوان غذای مکمل سود ببرید .
همچنین با خوراندن نوزاد گوپی و گلد فیش باعث می شوید که ماهیتان تپل شود و زود رشد کند .
**رفتار و ویژگی های پاروت فیش
وقتی که یک پاروت فیش تازه خریداری می کنید و آن را به مخزن خود معرفی می کنید ، ماهی شما خجالت زده و ترسو به نظر می رسد . بسته به رفتار شما و محیط اطراف مخزن و سایر هم مخزنی های ماهی ، ترسو بودن پاروت فیش ممکن است یک هفته تا 50 روز به طول بینجامد . اما پس از اینکه ترس ماهی ریخت و به اصطلاح به خانه تازه اش خو گرفت ، ماهی بسیار خوش رفتار و باهوشی می شود .
از لحاظ سازگاری این ماهی با ماهیان دیگر به طور کلی می توان اینگونه گفت که ماهی پاروت فیش درنده خویی والدین خود را ندارد و مثلا آنگونه که سیکلید زندانی ( که به فارسی به آن سیکلید گورخری می گویند ) به ماهیان دیگر جفا می کند ، پاروت فیش چنین رفتاری ندارد .
اما از طرف دیگر با استناد به این شعر شاعر که گفته :
عاقبت سیکلید زاده سیکلید شود / گرچه با آدمی بزرگ شود
نباید پاروت فیش را با ماهیان کوچک یا بسیار صلحجو همسایه کرد . نباید این واقعیت را فراموش نمود که والدین اولیه این ماهی از سیکلید های آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی بوده اند .
بهتر است در نگهداری این ماهی با ماهیان دیگر ، همسان بودن اندازه ماهیان مخزن رعایت گردد . همچنین در مورد نگهداری چند پاروت فیش در یک آبزی دان نمی توان با قاطعیت نظری داد . معمولا این ماهیان اگر هم اندازه باشند زیاد به هم کاری ندارند ولی گاهی دیده شده که پاروت فیشها از صبح تا شب با هم می جنگند .
معمولا از ماهی هایی مانند سیلور دالر ، تترای بلاک ویدو ( بیوه سیاه )، تترای کنگو،کوریدوراسها و انواع کت فیش ها( لجن خوار ها )، آنجل های بزرگ ، سورم ها و با کمی احتیاط بیشتر، سیکلید گورخری ( زندانی )به عنوان گونه های سازگار با پاروت فیش نام می برند. حتی آن ها را با دیسکاس های بزرگ هم نگهداری می کنند.
یادتان باشد که چون دهان پاروت فیش ها نسبت به پیکر آنها کوچک است ، ممکن است در زمان غذا خوردن از سایر ماهیانی که غارتگر هستند عقب بیفتند . همین جا اضافه کنم که پاروت فیش ها در زمان تولید مثل رفتار جدی تری از خود بروز می دهند .و در آخر شاید یکی از بارز ترین ویژگیهای رفتاری پاروت فیش ها علاقه آنها به حفر گودال است .پاروت فیش ها عاشق کندن هستند . در نتیجه پول خود را برای خرید گیاهان طبیعی آبزی دانی درآکوآریوم محتوی طوطی ماهی ها حرام نکنید.
**ریخت شناسی و نژادها
شاید هیچ ماهی دیگری مثل پاروت فیش نباشد . ماهی زیبا و با وقاری که با بدن بادکنک مانندش و پوزه اش که شبیه منقار طوطی است در آبزی دان شنا می کند و ماسه های بستر را از این طرف مخزن به آن طرف منتقل می کند . پاروت فیش دارای ویژگی مشخصی است که شناسایی آن را آسان ساخته و در واقع علت نامگذاریش به شمار می آید .
بینی و دهان این ماهی حالت منقار مانندی به خود گرفته و در واقع مانند کسی است که لبهایش را غنچه کرده است . اگر به خوبی به پاروت فیش بنگرید متوجه می شوید که این ماهی نمی تواند دهانش را کاملا ببندد . به بیان دیگر دهان این ماهی همیشه کمی باز است . شاید بپرسید چگونه حیوانی که نمی تواند دهانش را ببندد می تواند غذا را بجود؟ پاسخش این است که ماهی پاروت فیش با استفاده از عضلات ناحیه حلق خود غذا را می جود . همچنین شایعاتی در مورد اشکال در ساختار کیسه شنای این ماهی وجود دارد که به اثبات نرسیده اند. پاروت فیش ها همچنین دارای چشمان نسبتا درشت به رنگ زرد مایل به سبز روشن هستند .
اندازه رایج این ماهیان 15 سانتی متری است اما گاهی نمونه های بزرگتر از 22 سانتی متر هم دیده می شود . در مورد طول عمر پاروت فیش عدد دقیقی وجود ندارد ولی دست کم نمونه هایی گزارش شده اند که تا 10 سال عمر کرده اند . امروزه اشکال و رنگ های مختلفی از ماهی پاروت فیش وجود دارد که به اصطلاح به آنها نژاد (Variety ) های گوناگون پاروت فیش می گویند .
**نژادهای معروف پاروت فیش عبارتند از :
Red and White
Black and Red
Red and Black Streaked
Black
White
Silver Spots
Black and Red No Tail
Red and Black Streaks no Tail
همچنین با تیمار هورمونی توانسته اند طوطی ماهیانی با رنگهای مختلف زرد و سبز و آبی و بنفش و قرمز پر رنگ و . . . تولید نمایند . به گروهی از این ماهیان رنگ شده (Dyed) اصطلاحاً ژلی بین ( Jellybean ) که نوعی آبنبات با رنگهای متنوع با مغز ژله ای است ، می گویند .
همچنین نژادی از این ماهی به وجود آمده که دم ندارد و شبیه قلب است و در مراسم والنتاین عشاق سینه چاک این ماهی را به نشانه عشق به یکدیگر پیشکش می کنند. به این نمونه قلب عشق یاLove heart parrotfish می گویند . با اینکه این ماهی دم ندارد ولی به خوبی هم گونه های دم دارش شنا می کند .
تکثیر پاروت فیش
افسانه های زیادی در مورد تکثیر طوطی ماهی در ایران وجود دارد .
برخی می گویند ، نا مناسب بودن شرایط آب و وجود قارچ باعث نابودی تخمها می شود . عده ای می گویند این ماهیان به صورت نابارور شده ( عقیم ) به کشور ما فروخته می شوند و موقع ورود از جلو اشعه رادیو اکتیو یا X یا امواج فرا صوت عبور داده می شوند . عده ای می گویند که همه آنها ماده هستند ، عده ای می گویند که همه آنها نر هستند. عده ای می گویند که پاروت فیش هیچ مشکلی ندارد . برخی هم می گویند که به راحتی این ماهی را تکثیر می کنند ولی زمانی که از آنها می خواهیم روش کار را بگویند یا نوزادانشان را نشان دهند هزار و یک دلیل مبنی بر حرام بودن این عمل می آورند و حاضر نمی شوند یکی از میلیونها لارو تولیدیشان را در بازار بفروشد زیرا معتقد اند که این نوزادان مثل فرزندان خودشان هستند و . . . . و از این قبیل گمانه زنی ها و بلوف های نادرست .
اما واقعیت چیست ؟
واقعیت این است که از دورگه گیری گونه های مختلف جانوری معمولا افراد عقیم به وجود می آیند . در مورد پاروت فیش هم این دورگه گیری باعث شده که افراد نر این گونه دارای اسپرمهای نا کار آمدی برای بارور نمودن تخمک باشند . البته استثنا هم وجود دارد .
به بیان ساده ماهی ماده تخمک تولید می کند و ماهی نر هم اسپرم تولید و هردو ماهی رها سازی سلولهای جنسی را انجام می دهند ولی چون اسپرمها ناتوان از ترکیب با تخمک می باشند ، هیچ سلول تخمی تولید نمی شود .
پس چاره چیست ؟
خیلی ساده است . باید سیکلیدی را که از لحاظ تکاملی با این ماهی نزدیک است ( مانند گونه هایی که ذکرشان گذشت ) را پیدا کنیم و با این ماهی جفت کنیم .
نکته با اهمیت این است که باید فرد ماده پاروت فیش را با فرد نر سیکلید گونه دیگر جفت نمود و اگر عمل بر عکس انجام دهیم نتیجه ای نخواهد داشت چون ماهی نر عقیم است. گزارشهایی دریافت کرده ام که این ماهی با موفقیت با ماهی دیگری که در ایران پوزه میمونی نام دارد ( و اسم علمی اش را نمی دانم ) جفت شده است . البته با تزریق یا خوراندن برخی هورمونهای جنسی در برخی نقاط جهان گزارش کرده اند که پاروت فیش نر را بارور ساخته اند اما این اخبار تا چه حد درست است نمی دانم .
استثنا زمانی رخ می دهد که مثلا یک جهش ژنتیکی تصادفی باعث رفع نقص از اسپرم نر گردد یا اینکه نری که داریم پاروت فیش خالص نیست یعنی مادر آن را که پاروت فیش بوده است را با ماهی دیگری جفت کرده اند و آنچه اکنون می بینیم فرزند نر حاصل از همان ازدواج است . پس هیچ بعید نیست که کسی ادعا کند پاروت فیش را تکثیر کرده است چون ماهیش احتمالا خالص نبوده است .
برای شناسایی نر و ماده شیوه روشنی وجود ندارد زیرا صفت ثانویه جنسی بارزی در این ماهی دیده نمی شود فقط می توان گفت که اگر آنها را به صورت گروهی نگهدارید پس از مدتی جفت های خود خواسته از گروه جدا می شوند و در ضمن در زمان تخم ریزی که لوله تخم بر ماهی ها بر آمده می شود و به اصطلاح بیرون میزند ، سر لوله ماهیان ماده گرد بوده در حالی که این لوله در ماهیان نر نوک تیز است ( چرا ؟ ) درست مانند همان چیزی که در مورد ماهی آنجل و ماهی دیسکس معروف است . حتی گفته می شود که معمولا نر ها بزرگتر از ماده ها هستند و در زمان جفت گیری زیر گلو و سرپوش آبششی آنها تغییر رنگ داده و صورتی رنگ می شود .
تشخیص جنسیت در این ماده از روی باله های پشتی و مخرجی نیز آسان نیست زیرا درست است که باله نوک گرد نشانه ماده هاست ولی نمونه های نر هم می توانند باله نوک تیز داشته باشند و هم نوک گرد و این کار را دشوار می سازد . تخم ریزی پاروت فیش ها هم با همان الگوهای آئینی تمیز کردن تکه سنگ مناسب و رقص عشق و رهاسازی سلولهای جنسی همراه است . مثل تخم ریزی سیکلید گور خری یا تکزاسی یا اسکار یا . . . .
**چگونه پاروت فیش را تحریک به تخم ریزی کنیم ؟
عوامل گوناگونی می توانند یک ماهی را وادار به تخم ریزی کنند .
در این مورد خاص برخی از عوامل محرک عبارتند از :
1- افزایش یکی دو درجه ای دمای آب در حد قابل تحمل .
2- تعویض 10 تا 15% آب مخزن با آب مقطر ( چرا ؟ ) .
3- هفته ای دو مرتبه تغذیه ماهی ها با غذاهای مقوی مانند آرتمیا .
4- کاهش پی اچ آب به حدود 6/6 تا 8/6 . اگر امکان کاهش پی اچ را ندارید دست کم کاری کنید که پی اچ آبتان بالا تر از 2/7 نرود .
البته ناگفته نماند که مهیا بودن بستر تخم ریزی هم بسیار مهم است .
پس از تخم ریزی می توانید تخمها را جابه جا کنید یا والدین را جا به جا کنید .دوستان میتوان سیکلید تگزاس نر را با پاروت قرمز ماده اصل جفت کرد و تگزاس قرمز که خیلی نایاب است بوجود آورد یا فلاور هورن Flower Horn نررا با پاروت قرمز ماده جفت کرد و پاروت های زیبایی تکثیر کرد.
